- ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ
- Συντίθεται στο δέρμα μέσω της υπεριώδης ακτινοβολίας του ήλιου.
- Βασική λειτουργία: η ρύθμιση της απορρόφησης και της ομοιόστασης του ασβεστίου.
- Η βιταμίνη D διακρίνεται σε χολεκαλσιφερόλη (ο παράγοντας που σχηματίζεται στο δέρμα μέσω της δράσης της υπεριώδους ακτινοβόλησης) και σε εργοκαλσιφερόλη (ορισμένα τρόφιμα την περιέχουν, έχει τον ίδιο μεταβολισμό και βιολογική δράση με την χολεκαλσιφερόλη).
- Η καλσιτριόλη αποτελεί την ενεργή μορφή της βιταμίνης D και λειτουργεί ως στεροειδής ορμόνη.
- ΠΗΓΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D:
1)Υπεριώδης ακτινοβολία ήλιου. Ο ανθρώπινος οργανισμός μπορεί να συνθέσει το 90% της βιταμίνης D μέσω της υπεριώδους ακτινοβολίας και μόνο το 10% μέσω των τροφών. Αρκεί λοιπόν η έκθεση στον ήλιο 3 φορές/ εβδομάδα για 15 λεπτά, με το κεφάλι και τα χέρια μη καλυμμένα για να παραχθεί η ελάχιστη ποσότητα της βιταμίνης D.
2)Κυρίως τα παχιά ψάρια
3)Μέτριες ποσότητες: αυγά, συκώτι, βούτυρο.
- ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D:
1)Απορροφάται σε μικύλλια λίπους και ενσωματώνεται στα χυλομικρά
2)Άτομα που ακολουθούν δίαιτα χαμηλή σε λίπος απορροφούν μικρή ποσότητα της βιταμίνης D.
- ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D: ραχίτιδα (ανεπαρκής μετάλλωση του οστού), οστεομαλακία (απομετάλλωση του οστού)
- ΤΟΞΙΚΟΤΗΤΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D:
1)Το τοξικό όριο στους ενήλικες δεν είναι γνωστό, ωστόσο, έρευνες έχουν δείξει πως ποσότητες μεγαλύτερες από 250μg βιταμίνης D μπορούν να προκαλέσουν τοξικότητα.
2)Η υπερβολική πρόσληψη βιταμίνης D είναι τοξική, μα η υπερβολική έκθεση στον ήλιο οδηγεί σε δηλητηρίαση από βιταμίνη D.
- ΟΡΙΑ ΠΡΟΣΛΗΨΗΣ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ D:
1)Είναι δύσκολο να καθοριστούν, καθώς η κύρια πηγή σύνθεσής της είναι το δέρμα.
2)Στα ηλικιωμένα άτομα που εκτίθενται ελάχιστα στον ήλιο, τα όρια πρόσληψης της βιταμίνης D είναι τα 10μg/ημέρα.
3)Μέση πρόσληψη από μη εμπλουτισμένα τρόφιμα είναι <4μg/ημέρα.
(Κατσιλάμπρος Ν., 2010)